Alles wat je wilt weten over een parental burn out

Wat is een parental burn out eigenlijk?

Het moederschap vraagt veel van je. De constante druk en eisen van het ouderschap kunnen een ware uitputtingsslag voor je vormen. Tenminste, dat is wat je ervaart als je in een parental burn out zit. Zit je in een parental burn out, dan gaat deze uitputting veel verder dan de normale vermoeidheid die je ervaart bij de opvoeding van je kinderen; het is een toestand van extreme fysieke en emotionele uitputting.

Anders dan bij een gewone burn out, ervaar je een emotionele afstand tot je kind en heb je het gevoel extreem incompetent te zijn als moeder. Zo kun je het gevoel hebben dat je niet in staat bent om goed voor jouw kinderen te zorgen, waardoor nog meer schuldgevoelens de kop opsteken. En terwijl een postnatale depressie vaak gepaard met intense gevoelens van verdriet en verlies van interesse in activiteiten, wordt een parental burn-out voornamelijk gekenmerkt door extreme vermoeidheid en een gevoel van overweldiging.

Verschillende wetenschappelijke studies en enquêtes tonen aan dat de parental burn-out bij steeds meer moeders voorkomt. In landen met een hoge druk op ouders om te excelleren in zowel hun werk- als privéleven, zoals de Verenigde Staten en sommige Europese landen, liggen de percentages vaak het hoogst. Overigens krijgen vaders ook steeds vaker te maken met parental burn-out, hoewel het percentage lager ligt in vergelijking met moeders.

Oorzaken van een parental burn out

Eén duidelijke oorzaak is er niet, maar het vele gebrek aan slaap zorgt er misschien wel voor dat je extra gevoelig wordt voor een parental burn out. Veel ouders, vooral van jonge kinderen, krijgen niet genoeg rust, wat leidt tot chronische vermoeidheid. Ben je hier gevoelig voor, dan kan dit ertoe leiden dat je extreem overprikkeld raakt. Als elke prikkel teveel wordt en je geen moment meer kunt ontspannen, zijn je lichaam en geest in een continue staat van paraatheid. Iets wat compleet tegennatuurlijk is: na inspanning moet je ook weer kunnen ontspannen.

Een andere belangrijke factor is het ontbreken van sociale steun. Het is niet gek als jij je weleens geïsoleerd voelt, zeker als je net moeder bent geworden. Je bent continu voor iedereen aan het zorgen, behalve voor jezelf. Misschien heb je geen netwerk van vrienden en familie om op terug te vallen, waardoor je 24/7 ter beschikking van je kinderen staat. Dit, in combinatie met hoge verwachtingen en perfectionisme, kan funest zijn. Als je jezelf voortdurend onder druk zet om aan onrealistische normen te voldoen, ligt uitputting op de loer. Vaak spelen interne overtuigingen of externe druk vanuit de samenleving een grote rol, waardoor jij je als moeder en vrouw steeds meer onzeker begint te voelen. Doe je het wel goed genoeg? Kun je het moederschap wel aan? Door je onzekerheid wil je aan normen voldoen, die niet langer haalbaar en realistisch zijn.

Op welke symptonen kun je letten?

Er zijn verschillende red flags die jou bewust maken van een naderende burn-out. Chronische vermoeidheid is een van de meest duidelijke signalen. Voel je jezelf constant uitgeput, zelfs na een nacht goed slapen? Neem dit dan serieus. Wat nog meer?

• Verlies van interesse in dat wat je anders zo leuk vond om te doen

• Minder betrokkenheid of minder emotioneel verbonden zijn met je kinderen. Je ervaart vooral veel afstand en zou misschien wel helemaal geen moeder meer willen zijn.

• Het gevoel dat je alles als overweldigend ervaart

• Stemmingswisselingen

• Je raakt snel geïrriteerd door kleine dingen en bent vaker boos of gefrustreerd.

• Concentratieproblemen, vergeetachtigheid of eeuwig besluiteloos.

• Het lukt je niet meer om de simpele dagelijkse dingen te kunnen ondernemen.

• Continue fysieke symptonen zoals hoofdpijn, maagklachten en spierpijn.

Bewustwording en ontspanning

Het voorkomen van een parental burn-out begint met bewustwording. Heb je wel door dat je continu spanning ervaart en dat je lichaam duidelijke signalen afgeeft? Vaak is dat namelijk niet het geval en zijn we allang over onze grenzen heengegaan voordat we in een parental burn out terecht komen. Ga daarom aan de slag met mindfulness en meditatie, zodat je beter opmerkt hoe je in je vel zit en waar je emoties vandaan komen. Het principe van mindfulness is dat de storm in je hoofd weer gaat liggen. Vergelijk het met een potje water met zand, dat door elkaar geschud wordt en na enkele minuten stil te staan weer helder is. Lukt het niet om je gedachten stil te krijgen? Het is helemaal oké als mediteren niet meteen lukt en je telkens afgeleid raakt: het gaat er niet om het perfect te doen. Meditatie is juist bedoeld om je bewust te maken van die afleidingen en te leren hoe je er rustig mee om kunt gaan. Elke keer dat je merkt dat je gedachten afdwalen en je ze liefdevol terugbrengt naar je ademhaling of focuspunt, ben je precies goed bezig. Mindfulness is er weer meer op gericht om dingen met volle aandacht te doen. In plaats van snel en onzorgvuldig voor jezelf te zorgen: neem de tijd voor een lekkere douchesessie, waarna je jezelf met aandacht afdroogt.

Pak je momenten van rust en ontspanning, zelfs al is het maar enkele minuten per dag. Zorg ervoor dat de kinderen zichzelf even vermaken of vraag je partner, moeder of vriendin of zij een dagdeel bij ze willen zijn. Gebruik dit moment helemaal voor jezelf. Drink een kop koffie op een terras in de stad. Maak een boswandeling. Lees een boek. Ga zwemmen. Waar het om gaat, is dat je met enige regelmaat momenten voor jezelf inbouwt waarop je de stress van het moederschap van je af kunt laten glijden en waarin je jezelf oplaadt met nieuwe energie.

Klinken deze technieken als een te grote stap, waar je echt geen tijd voor hebt? Begin dan met kleine, haalbare stappen. Start je dag eens met een korte meditatiesessie van 5 minuten, laat de zorg voor je kinderen 1 uurtje aan iemand anders over, leg je mobiele telefoon aan de kant zodat je meer tijd overhoudt voor een lange douchesessie. Maak juist die keuzes die goed voor JOU zijn!

Als je meer tijd voor jezelf neemt, ga je ook inzien dat het simpelweg niet haalbaar is om alles perfect te doen. Geloof ons, niemand is een superheld (ook niet die ene vriendin of influencer op Instagram). Als moeder heb je te maken met talloze verantwoordelijkheden, onverwachte gebeurtenissen en de behoeften van je kinderen, wat enorm uitputtend kan zijn. Het is essentieel om te beseffen dat fouten maken en af en toe tekortschieten menselijk is. Door jezelf toe te staan om niet altijd perfect te zijn, verminder je de druk en geef je jezelf ruimte om te ademen en op te laden.