Dat eeuwige schuldgevoel waar je niks mee kunt: oorzaken, perfectie en oplossingen

Waar komt ons schuldgevoel toch vandaan?

Het schuldgevoel dat veel moeders ervaren heeft zowel culturele als biologische wortels. Laten we allereerst eens inzoomen op alle maatschappelijke verwachtingen, die een enorme rol zijn gaan spelen. Door de jaren heen zijn de normen en verwachtingen rondom moederschap sterk geëvolueerd. In veel culturen wordt nog altijd van moeders verwacht dat zij de primaire verzorgers van hun kinderen zijn. Wie neemt meestal verlof op als jouw kind ziek is? Wie haalt jouw kind vaak op bij de opvang?

De rol van moeder is er eentje die vaak gepaard gaat met hoge standaarden en onrealistische verwachtingen. Deze verwachtingen worden verder versterkt door sociale media, waar een ideaalbeeld van het perfecte moederschap wordt gepresenteerd. Platforms zoals Instagram en Facebook tonen vaak alleen de mooiste en meest succesvolle momenten, wat kan leiden tot het gevoel dat jij niet aan deze normen voldoet. Familieleden kunnen net zo goed onbewust verwachtingen creëren door hun eigen ervaringen en adviezen te delen. Dit geeft jou misschien het gevoel dat je aan bepaalde normen moeten voldoen. Vrienden en andere moeders kunnen ook een rol spelen door hun eigen opvoedingsmethoden en successen met je te delen. Dat leidt al snel tot een gevoel van competitie.

Biologisch gezien zijn er natuurlijk net zo goed factoren die bijdragen aan het schuldgevoel van moeders. Hormonen spelen een cruciale rol in de manier waarop jij je voelt en gedraagt. Tijdens en na de zwangerschap kunnen hormonale schommelingen leiden tot stemmingswisselingen en gevoelens van onzekerheid. Deze hormonale veranderingen hebben een directe invloed op jouw emotionele welzijnen kunnen bijdragen aan het gevoel van ontoereikendheid. Doe je het allemaal wel goed genoeg?

Dan is er nog onze natuurlijke neiging om voor onze kinderen te willen zorgen en ze te beschermen. Dat is ook niet zo gek. Jij hebt je kindje gedragen, misschien heb je het borstvoeding gegeven. Na de geboorte wordt al heel snel duidelijk dat jij sneller wakker wordt van een huiltje dan je partner. Dat is nou eenmaal het instinct van een moeder. Deze instinctieve zorgdrang kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor de behoeften en het welzijn van jouw kinderen. Vaak wil je gewoon het beste voor jouw kinderen en streef je ernaar om elke situatie perfect te beheren. Opvoedingsboeken en experts kunnen bijdragen aan deze druk, door vaak tegenstrijdige adviezen te geven. Terwijl de ene expert een bepaalde aanpak aanbeveelt, kan een andere expert precies het tegenovergestelde suggereren. Deze tegenstrijdige informatie kan verwarring en onzekerheid veroorzaken, waardoor (vooral nieuwe) moeders zich afvragen of ze wel de juiste keuzes maken.

De drang naar perfectie: een signaal om het anders te doen

Hoe vaak denk jij dat je het allemaal anders moet doen? Dat je er meer moet zijn voor je kindje? Dat je het verkeerd doet? Hoe vaak blijf je hangen in dit gevoel? Als je denkt dat je een slechte moeder bent, dan kan dit resulteren in een diepgeworteld schuldgevoel. De vraag is sowieso: wat is een perfecte moeder en welke moeder is perfect? Psychologisch gezien is jouw schuldgevoel dus vaak onterecht, maar het heeft wel een sterke invloed op jouw dagelijks leven en gemoedstoestand.

De keerzijde ervan is namelijk dat het leidt tot uitputting of zelfs burn-out. Moeders die constant proberen aan alle verwachtingen te voldoen, kunnen zichzelf fysiek en emotioneel uitputten. Dit benadrukt het belang van realistische verwachtingen. Het is cruciaal om te erkennen dat perfectie een onhaalbaar doel is en dat het oké is om fouten te maken. Wees perfect imperfect. Als je realistische doelen stelt en je jezelf de ruimte geeft om niet altijd perfect te zijn, wordt je een veel fijnere versie van jezelf.

Van schuldgevoel naar zelfcompassie: hoe spiritualiteit kan helpen

Het eeuwige schuldgevoel dat veel moeders ervaren, kan een zware last zijn die impact heeft op je mentale gezondheid en emotionele welzijn. Wat als jij dit ook ervaart? Het is belangrijk dat je zelfcompassie ontwikkelt. Start daarom eens met het inbouwen van een korte meditatie, van mindfulness-momenten tijdens dagelijkse activiteiten of schrijf je in voor een wekelijkse yogales.

Meditatie is een krachtige manier om jouw gedachten te kalmeren. Je richt je op het huidige moment. Door te mediteren ben je voor even niet meer bezig met 'wat als' en je to do lijstjes. Je bent gewoon in het 'hier en het nu'. De één doet dat in stilte, de ander zet fijne, kalmerende muziek op. Mediteer je regelmatig, dan leer je negatieve gedachten en schuldgevoelens los te laten. Dit proces van loslaten en focussen zorgt er ook voor dat je jouw eigen behoeften sneller erkent. In dit artikel leggen we de principes van meditatie uit en geven we je praktische meditatie oefeningen mee die je makkelijk in jouw drukke bestaan kunt toepassen.

Mindfulness hangt sterk samen met meditatie. Hier draait het om bewustzijn en acceptatie van het huidige moment zonder oordeel. Door mindfulness te beoefenen, kun je leren om jouw emoties en gedachten te observeren zonder erin verstrikt te raken. Jouw geest is continu aan het denken. Vaak de meest rare dingen. Dingen die helemaal niet relevant of waar zijn, maar slechts een perceptie van de werkelijkheid. Ooit gehoord van de uitspraak: je bent niet je gedachte? Mindfulness zorgt ervoor dat jouw woeste zee van gedachtes verandert in een kalm, gladgestreken meer.

Yoga combineert fysieke oefeningen met ademhalingstechnieken en meditatie. Met het beoefenen van yoga breng je jouw lichaam en geest in balans. De focus op ademhaling helpt bij het verminderen van stress en het bevorderen van een gevoel van kalmte en zelfacceptatie. De combinatie van oefeningen en ademhaling verminderen de lichamelijke spanning die vaak gepaard gaat met schuldgevoelens.

Zelfcompassie betekent dat jij jezelf hetzelfde gunt als wat je aan jouw kinderen geeft: vriendelijkheid, begrip en liefde. Dit kan beginnen met zelfvergeving en het erkennen dat perfectie onbereikbaar is. Door jezelf te accepteren zoals je bent, leer je om jouw eigen behoeften niet te negeren en beter voor jezelf te zorgen. Happy you is happy mom.