Als-dan denken: hoge verwachtingen van de toekomst leiden je af van wat er echt toe doet

De gedachte aan de vakantie is een typisch voorbeeld van wat we 'als-dan' denken noemen: het idee dat je pas gelukkig bent als je later iets bereikt. 'Als-dan' denken, ook wel conditioneel denken genoemd, betekent dat je jouw geluk of tevredenheid koppelt aan specifieke voorwaarden. Het idee ontstaat dat je pas écht gelukkig zult zijn als iets in je leven verandert. Denk bijvoorbeeld aan gedachten zoals: "Als ik meer tijd heb, dan begin ik met sporten" of "Als ik die promotie krijg, dan voel ik me eindelijk gewaardeerd."

Het probleem met 'als-dan' denken is dat het je focus verlegt naar de toekomst, waardoor je minder in het moment leeft en niet geniet van wat er nu al is. Je krijgt het gevoel dat geluk altijd net om de hoek ligt, terwijl je voorbijgaat aan de mooie momenten van nu. Op de lange termijn kan dit leiden tot ontevredenheid en een constant gevoel van iets missen.

De gevaren van conditioneel denken

Wanneer je jezelf aanleert om geluk of rust alleen te vinden bij bepaalde mijlpalen, kun je in een vicieuze cirkel terechtkomen. Het idee dat je pas ontspannen zult zijn na een vakantie, of pas tevreden na het afronden van een grote klus, maakt dat je voortdurend op de toekomst gericht bent. Dit zorgt ervoor dat je huidige leven op de achtergrond verdwijnt. Het kan het stressniveau in je lichaam juist verhogen. Als iets niet gaat zoals gepland, raak je namelijk nog verder gefrustreerd.

Waarom we het dan toch doen

Conditioneeel denken komt voort uit de drang naar controle en prestatie. We leven in een maatschappij waar succes en vooruitgang de belangrijkste graadmeters zijn. Het idee dat we constant moeten streven naar meer en beter, zit nou eenmaal diep in onze cultuur geworteld. We voelen de druk om aan verwachtingen te voldoen, zowel op het werk als in sociale kringen.

Daarnaast wordt dit denken versterkt door de constante vergelijking die we maken met anderen, vooral via sociale media. We zien hoe anderen perfect lijken te leven en denken dat ons eigen geluk pas mogelijk is als we aan dezelfde voorwaarden voldoen.

Hoe doorbreek je conditioneel denken?

Om uit het 'als-dan' denken te stappen, is het belangrijk om een holistische aanpak te hanteren. Dat betekent dat je niet alleen naar je gedachten kijkt, maar ook naar hoe je lichamelijk, mentaal en emotioneel in balans bent. Eén van de beste manieren om dit te doen is door mindfulness. Mindfulness helpt je om in het huidige moment aanwezig te zijn en je aandacht te richten op wat er nu gebeurt, zonder oordeel. Dit kun je oefenen door dagelijks een paar minuten simpelweg op je ademhaling te focussen.

Daarnaast kan meditatie helpen om de automatische patronen in je gedachten te doorbreken. Door dagelijks kort te mediteren, bijvoorbeeld door je aandacht te richten op je ademhaling of een positieve mantra, train je jezelf om meer bewust te worden van je gedachten en gevoelens.

Ook kan het ontwikkelen van een dankbaarheidsroutine je helpen om te focussen op wat je nu hebt. Door elke dag stil te staan bij de dingen waar je dankbaar voor bent, groot of klein, verschuift je aandacht van het toekomstgerichte 'als-dan' denken naar waardering voor het huidige moment.

Tot slot is het belangrijk om realistische verwachtingen te hebben. Niet alles zal altijd gaan zoals gepland. En dat is oké. Door te accepteren dat het leven onvoorspelbaar is en soms anders loopt, ontwikkel je veerkracht en kun je meer tevreden zijn met het hier en nu.

Probeer het eens met een kleine oefening

Wat als je nu al de rust, het geluk en de tevredenheid zou kunnen voelen, zonder dat er iets hoeft te veranderen? Nu? Ja, nu meteen! Neem een moment om stil te staan bij wat er nu al goed is in je leven, hoe klein ook. Probeer je niet langer te focussen op wat er nog moet komen om je compleet te voelen, maar waardeer wat je nu hebt. Is het de rust om je heen? Je kinderen die gezond zijn? De zon die buiten schijnt? Het dak boven je hoofd? Het enige wat je hoeft te doen, is jezelf de toestemming geven om tevreden te zijn met het huidige moment. Besef dat geluk niet in de toekomst zit, het zit in wat je hebt en hoe je vandaag naar je leven kijkt.

Wil je meer in het 'nu' leren leven, echt de verbinding met je kinderen opzoeken, genieten van de kleinste dingetjes die zich op een dag voordoen? In onze cursussen besteden wij er uitgebreid aandacht aan.