Waarom alles veel negatiever lijkt dan het is (en hoe je dat doorbreekt)

Waarom we ons focussen op het negatieve

Het is niet jouw schuld, het is je brein. Ja, echt! Ons brein is van nature getraind om gevaar of problemen op te merken. Dit heeft te maken met onze oertijd: toen was het handig om op te merken dat er een sabeltandtijger in de buurt was. Tegenwoordig zijn die tijgers vervangen door deadlines, kritiek of drama op sociale media, maar je brein behandelt dat nog steeds alsof het superbelangrijk is.

En dan is er nog iets: negatieve dingen blijven gewoon beter plakken. Een compliment hoor je even, maar een rotopmerking? Die zit dagenlang in je hoofd. Dat heet negativity bias, iets waar we allemaal last van hebben.

Waarom het zo moeilijk is om los te laten

Negatieve gedachten blijven vaak hangen omdat ze diep in ons systeem zitten. Ons brein verwerkt negatieve ervaringen namelijk veel intenser dan positieve. Daardoor voelen tegenslagen of kritiek alsof ze een grotere impact hebben. Het is alsof die momenten in ons hoofd worden afgespeeld op een eindeloze repeat. Daarnaast denken we dat we door piekeren of het bedenken van rampscenario’s controle kunnen houden over situaties. Het idee dat we voorbereid zijn op het ergste geeft een soort schijnveiligheid, terwijl het ons in werkelijkheid juist meer stress en onzekerheid oplevert.

Ook onze omgeving speelt een rol. Perfecte plaatjes op sociale media en hoge verwachtingen van onszelf en anderen versterken het gevoel dat we tekortschieten. We vergelijken onze eigen worstelingen met de highlights van anderen en vergeten dat niemand het hele verhaal laat zien. Dit alles maakt het lastig om het negatieve los te laten en verder te gaan.

Hoe negatieve gedachten een selffulfilling prophecy worden

Negatieve gedachten zijn niet alleen irritant, ze kunnen je ook tegenwerken. Stel, je denkt: “Ik ben echt slecht in dit werk.” Wat gebeurt er dan?

• Je voelt je onzeker en twijfelt aan jezelf.

• Door die onzekerheid stel je minder vragen of durf je minder initiatief te nemen.

• Je prestaties gaan achteruit (of dat denk je in elk geval).

• En voilà: je negatieve gedachte lijkt bevestigd.

Dit noemen we een selffulfilling prophecy. Je gedachten sturen je gedrag, en dat gedrag beïnvloedt je resultaten. De cirkel is rond, en je gevoel wordt elke keer sterker.

Hoe doorbreek je die negatieve spiraal?

Oké, we weten nu dat je brein je soms saboteert. Maar wat kun je doen om uit die negatieve vibe te komen?

1. Jij bent niet je gedachten
Negatieve gedachten zijn geen feiten. Herhaal dit als een mantra. Zie ze als wolken: ze komen, ze gaan, en ze bepalen niet wie jij bent.

2. Stel je gedachten ter discussie
Bijvoorbeeld: “Waarom zou ik dit niet kunnen? Wat heb ik allemaal wél bereikt?” Door jezelf te challengen, maak je negatieve gedachten minder krachtig.

3. Kleine momenten van positiviteit
Probeer elke dag drie dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Klinkt voor de hand liggen, maar je forceert jezelf ermee om het goede te zien.

4. Omring je met good vibes
Of het nu je vriendinnen, een inspirerende podcast, of een fijne wandeling is: zorg dat je regelmatig dingen doet die je energie geven en dat je je omringd met positieve mensen.

5. Vier kleine overwinningen
Je hoeft niet de hele wereld te veroveren om trots te zijn op jezelf. Een lastig telefoontje gepleegd? Een uur ongestoord gewerkt? Dat telt ook!

Probeer los te laten

Kijk, het leven is niet perfect. Er zijn altijd irritante dingen of tegenslagen. Maar jij bent sterker dan je denkt. Hoe meer je leert om die negatieve gedachten te herkennen en te relativeren, hoe minder ze je zullen beïnvloeden.

Het belangrijkste is om lief te zijn voor jezelf. Je hoeft niet altijd alles perfect te doen. En je bent sowieso veel meer dan dat ene foutje of die rotopmerking.

Negativiteit doorbreken en jezelf elke dag verrassen omdat je het positieve van situaties in leert zien? Ga er actief mee aan de slag.