Waarom het moederschap zo intens is en je emoties alle kanten op schieten

Deze overgang naar het moederschap wordt ook wel matrescentie genoemd, een term die verwijst naar het proces van het worden van een moeder, vergelijkbaar met de term adolescentie voor de overgang naar volwassenheid. Maar wat maakt matrescentie voor zoveel vrouwen zo heftig? En waarom schieten je emoties en gevoelens juist in deze periode alle kanten op?

Wat is matrescentie?

Matrescentie is het proces waarin een vrouw zich ontwikkelt tot moeder. Dit begint vaak al tijdens de zwangerschap en strekt zich uit tot ver daarna. Het is een tijd van emotionele, fysieke, sociale en identiteitsveranderingen. Vergelijkbaar met de adolescentie is het een fase waarin je niet alleen leert omgaan met nieuwe verantwoordelijkheden, maar ook met een veranderd zelfbeeld, veranderende relaties en veranderende emoties. Je oude identiteit als vrouw, partner of professional lijkt samen te smelten met een nieuwe rol: die van moeder.

Het concept van matrescentie werd voor het eerst benoemd door de medische antropoloog Dana Raphael in de jaren '70, pas de laatste jaren heeft het steeds meer aandacht gekregen. Voor veel moeders is het een verademing om te ontdekken dat de intense emotionele en mentale veranderingen die ze ervaren een natuurlijk onderdeel van deze verandering zijn.

Waarom kun je de matrescentie als heftig ervaren?

Matrescentie kan zo heftig zijn omdat het een combinatie van veranderingen op alle niveaus met zich meebrengt:

Fysiek
Tijdens de zwangerschap en na de bevalling ondergaat je lichaam enorme fysieke veranderingen. Hormonale schommelingen zijn een grote oorzaak van de emotionele rollercoaster die veel moeders ervaren. De plotselinge veranderingen in hormoonniveaus, zoals oestrogeen en progesteron, kunnen je stemming beïnvloeden. Ze leiden soms tot stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of gevoelens van verdriet. Ook ziet je lichaam er niet meer zo uit als voor de bevalling en moet je veel meer moeite doen om in conditie te blijven.

Identiteit
Je gaat door een enorme identiteitsverschuiving. Waar je voorheen misschien vooral gefocust was op je carrière, je relatie of persoonlijke ambities, komt nu het moederschap op de voorgrond te staan. Dit kan leiden tot gevoelens van verlies van je oude zelf, onzekerheid over je nieuwe rol en het zoeken naar een nieuw evenwicht.

Verandering in relaties
Je relaties veranderen ingrijpend. De dynamiek met je partner, je vrienden en zelfs je familie kan verschuiven. Vriendschappen die ooit vanzelfsprekend waren, voelen nu misschien anders aan omdat je tijd en prioriteiten drastisch veranderd zijn. Dit veroorzaakt gevoelens van eenzaamheid of verwarring.

Externe druk
De maatschappij legt vaak veel druk op moeders om alles perfect te doen. Van het ideale ouderschap tot het balans vinden tussen werk en privé: er is een constante verwachting dat je het allemaal aankunt. Dit zorgt voor extra stress en kan de emotionele impact van de matrescentie verergeren.

Waarom schieten je emoties alle kanten op?

Tijdens de matrescentie voelen veel vrouwen zich emotioneel instabiel. Daar is een aantal volkomen logische verklaringen voor:

Hormonale schommelingen
Zoals eerder genoemd, spelen hormonen een grote rol in de emotionele achtbaan die je doormaakt. Hormonale veranderingen kunnen leiden tot stemmingswisselingen, angst, of zelfs postpartumdepressie. Deze schommelingen zijn onderdeel van een natuurlijk proces, maar kunnen wel ontzettend intens zijn.

Slaaptekort
Voor veel nieuwe moeders is slaapgebrek een dagelijkse realiteit. Gebrek aan slaap heeft een enorme impact hebben op je emotionele toestand. Het kan ervoor zorgen dat je sneller prikkelbaar bent, sneller verdrietig bent en het moeilijker vindt om kalm te blijven in stressvolle situaties.

De druk van verantwoordelijkheid
Moeder zijn betekent dat je ineens verantwoordelijk bent voor een ander leven. Deze enorme verantwoordelijkheid kan overweldigend aanvoelen. Het roept misschien gevoelens van angst of twijfel op, vooral als je het gevoel hebt dat je niet voldoet aan de verwachtingen. Zowel jij als de maatschappij legt deze verwachtingen aan de nieuwe jij op.

Verlangen naar controle
Tijdens de matrescentie kan het gebrek aan controle over je omgeving (zoals een huilende baby of veranderende sociale dynamieken) emotioneel zwaar wegen. De behoefte om 'alles onder controle te hebben' conflicteert dan met de realiteit van het moederschap. Gevoelens als frustratie en onzekerheid zijn dan een logisch gevolg.

Hoe vind je rust in deze emotionele rollercoaster?

Hoewel matrescentie voor velen een intens proces is, zijn er manieren om met deze veranderingen om te gaan en jezelf te ondersteunen:

Erken je gevoelens
Het is belangrijk om te accepteren dat de emoties die je voelt normaal zijn. Erken dat het oké is om je overweldigd, verdrietig of zelfs boos te voelen. Deze gevoelens maken je geen slechte moeder; ze zijn een natuurlijk onderdeel van het proces dat jij doormaakt.

Zoek steun
Praat met andere moeders die door dezelfde overgang gaan. Het delen van ervaringen en emoties kan je helpen om je minder alleen te voelen. Daarnaast kan het fijn zijn om steun te zoeken bij een therapeut of counselor, zeker als je je overweldigd voelt door je emoties.

Neem tijd voor jezelf
Het kan moeilijk zijn om tijd voor jezelf te vinden als moeder, maar zelfs kleine momenten van zelfzorg kunnen een groot verschil maken. Probeer dagelijks een paar minuten te nemen voor rust, of het nu is door middel van meditatie, een wandeling, of een korte ademhalingsoefening.

Verlaag de druk
Je hoeft niet alles perfect te doen. Laat het idee van de perfecte moeder los. Geef jezelf de ruimte om fouten te maken en te groeien in je nieuwe rol.

Je bent zoveel sterker dan je denkt

Matrescentie is zoveel meer dan alleen de fysieke verandering van moeder worden; het raakt je hele leven. Het kan voelen alsof je wereld op zijn kop staat, vol emoties die je niet altijd begrijpt. Maar wat als je die intensiteit niet ziet als iets wat misgaat, maar juist als een belangrijk proces? Dit is de tijd waarin je niet alleen een moeder wordt, maar ook jezelf opnieuw ontdekt.

Lieve mama, je emoties zijn er niet om je te frustreren. Ze laten zien dat je door een grote verandering gaat. Het is heel normaal om je overweldigd te voelen. Gun jezelf de tijd om te wennen, om fouten te maken en om te groeien in deze nieuwe rol. Je hoeft niet alles perfect te doen. Het moederschap is een reis waarbij je niet alleen voor je kind zorgt, maar ook voor jezelf. Haal daarom diep adem, leg de lat wat lager en onthoud dat de chaos erbij hoort. Dit is jouw proces en je bent sterker dan je denkt.

Als je op zoek bent naar meer balans in het moederschap, kun je overwegen om één van onze cursussen te volgen. Hierin gaan we actief en verspreid over meerdere weken aan de slag met het creëren van balans. We leren je dat perfectie in het moederschap juist schuilt in het imperfecte en reiken je oefeningen aan die ook haalbaar zijn in jouw drukke bestaan.